ქრისტიანული ქორწინება
განმარტებანი წმ. იოანე ოქროპირის ქადაგებისა
(გაგრძელება)
ქმარს ცოლი უნდა უყვარდეს გამუდმებით და ძლიერად. ეს სიყვარული არ უნდა გაუნელოს უბედურებამ, განსაცდელმა, სიბრაზემ. წმ. იოანე ოქროპირი ასე მოძღვრავს ქმარს: „იზრუნე შენს ცოლზე, როგორც იესო ქრისტე ზრუნავს ეკლესიაზე, დაე, დაგჭირდეს შენი სულის გაღება მისთვის, ჭირთათმენა, მაინც ვერ შეძლებ გააკეთო ის, რაც იესო ქრისტემ გააკეთა ეკლესიისათვის". ცოლი ჩვენი სხეულის აუცილებელი ნაწილია და სწორედ ამგვარი დამოკიდებულება აიძულებს ქმარს მზრუნველობას უწევდეს ცოლს. არა მარტო იმისათვის უნდა გვიყვარდეს ცოლი, რომ იგი ჩვენი სხეულის შემადგენელი ნაწილია, არამედ იმიტომ, რომ უფალმა დააკანონა: მიატოვებს კაცი თავის დედ-მამას და მიეწებება თავის ცოლს, რათა ერთხორცად იქცნენ" (დაბ. 2,24). წმ. პავლე მოციქულის სიბრძნესაც ჩაუღრმავდი და დაუკვირდი: პირველად იწყებს სწავლებას ქრისტესა და მის ეკლესიაზე: „ქმრებო, გიყვარდეთ თქვენ ცოლები, როგორც ქრისტემ შეიყვარა ეკლესია და მისცა თავისი თავი მისთვის" (ეფეს. 5,25). შემდეგ უბრუნდება კაცობრივ საწყისს - ქმრებს ისე უნდა უყვარდეთ თავიანთი ცოლები, როგორც საკუთარი სხეული. ვისაც უყვარს ცოლი, თავისი თავი უყვარს. რადგან არავის არასოდეს მოუძაგებია ხორცი, არამედ უვლის და კვებავს, ვითარცა უფალი ეკლესიას. ვინაიდან მისი სხეულის ასოები ვართ, ხორცი ხორცთაგანი და სისხლი სისხლთაგანი, ამიტომ მიატოვებს კაცი მამას თვისას და დედას თვისას და შეირთავს თავის ცოლს და იქნებიან ორივენი ერთ ხორც (ეფეს. 28, 30-31).
ცოლ-ქმარს შორის სიყვარულს აძლიერებს და განამტკიცებს ორივეს მხრიდან ერთმანეთის აუცილებლობის შეგრძნება. არც თანხმობა, არც ურთიერთგაგება და არც სიყვარული არ იქნება მათ შორის, თუკი თითოეული მათგანი ცალ-ცალკე მოითხოვს სიყვარულსა და თანადგომას, ისე რომ თავად არაფრის გაღებას არ ისურვებს. თავ-თავიანთი მოვალეობების აღსრულებას შედეგად მოსდევს სიმყუდროვე და მშვიდობა ოჯახში, სიმტკიცე და ძლიერება. ისინი არ უკირიკიტებენ ერთმანეთის ნაკლოვეანებებს, მოთმინებით და დიდსულოვნად იტანენ წყენას, სიბრაზეს, დაძებულ და გამოუვალ სიტუაციებს.
თუკი კაცს ანჩხლი ცოლი შეხვდება, მისი ვალია მოთმინებით ატაროს უფლისაგან ბოძებული ბორკილები, რაც თავისი ცოდვების გამო დაიმსახურა. თუკი გაგიბრაზდა ცოლი, - ამბობს იოანე ოქროპირი, - სახლში შესული არ ხარ და როგორც გააფთრებული მხეცი ისეთი სახით დაგხვდა, ენა, როგროც მახვილი ისე გაძგერა, სამწუხაროა, რომ თანამოაზრე მტრად გქცევია, მაგრამ უნდა გაუძლო გამოცდას. აბა გაიხსენე, ახალგაზრდობაში რაიმე ცუდი ხომ არ გაგიკეთებია ქალისათვის. დანაშაული ტვირთად აწევს შენს მხრებს, სხეულზე წყლულებად იქცევა და შენი ცოლი, როგორ დასტაქარი თავის სიანჩხლით ამ ტვირთს გიმსუბუქებს, დაწყლულებულ სხეულს მალამოდ ადებს. აშარი დედაკაცი რომ ცოდვილი ქმრის ჭკუის მასწავლებელია, ამაზე წმინდა წერილიც ამბობს: „ავი ცოლი ცოდვილ ქმარს ეძლევა, როგორც წამალი შემსმული შხამის განსაქარვებლად".
თუკი წმ. იოანე ოქროპირის სწავლებით, ცოლის უჟმური ხასიათი ქმრისათვის ღვთით მოვლენილი სასჯელია, მაშინ ქმარი ვალდებულია უდრტვინველად აიტანოს ეს განსაცდელი და ამიტომ არავითარი გასასამართლებელი საბუთი არ ექნება ასეთი ცოლის მიმართ სიმკაცრის გამოჩენას ქმრის მხრიდან. წმ. იოანე ოქროპირი სასტიკად კრძალავს ქმრის სიმკაცრეს ცოლისადმი, როგორც უკიდურესად ბარბაროსულს და ყოველმხრივ გაუმართლებელს. ცოლის მანკიერებათა დასაძლევად იგი გვირჩევს კეთილგონივრულ მოთმინებას და არა ჩხუბსა და აყალმაყალს. ცოლის უზნეობის დასათრგუნად ყველაზე უპრიანია ქმრის მხრიდან მოთმინება და ყურადღების გამოჩენა. თანამეინახე ცხოვრებაში, შვილების დედა, უამრავი სიხარულის მომნიჭებელი არ უნდა გავწიროთ მრისხანებისა და ბოროტებისათვის, არამედ სიყვარულით და სინაზით უნდა მოვეპყრათ.
საერთოდ, იოანე ოქროპირის სწავლებით, ქმრის სიყვარული ცოლისადმი გონებას უნდა ემორჩილებოდეს და არა გრძნობას. ქმარმა ზედმიწევნით უნდა იცოდეს თავისი ცოლის სულიერი ფასეულობები, რათა დღენიადაგ იზრუნოს მისი სრულყოფისა და გაძლიერებისათვის. ქმარი, რომელიც გულგრილი დარჩება თავისი ცოლის სისუსტეებისა და ნაკლოვანებების მიმართ, არავითარ ზომებს არ მიიღებს მათ აღმოსფხვრელად, დამნაშავეა თავისი სინდისის წინაშე, ღვთაებრივი სამსაჯვროს წინაშეც. მეორე მხრივ, იგი არ უნდა შეაკრთოს ყოველივე ამან და არც სიმკაცრე უნდა გამოიჩინოს ცოლის მიმართ. ცოლის გამოსწორების ბევრად უფრო საიმედო საშუალებაა გონივრული მოქმედება ქმრის მხრიდან, სიყვარული და თანადგომა. „ვთქვათ და ბევრი შესცოდა ცოლმა, - ამბობს იოანე ოქროპირი - ყოველივე შეუნდე. ვთქვათ და, ავი ზნე შენიშნე, სიკეთისა და მოკრძალებისაკენ წარმართე მისი ცხოვრება. თუ რაიმე მანკიერება აქვს, ეცადე, გამოასწორო. თუკი თქვენი მრავალგზისი ცდის მიუხედავად მაინც ვერ შესძელი აღმოგეფხვრა ცოლის მანკიერი ჩვეულებები - მაინც ნუ ჰკრავ ხელს, რამეთუ იგი შენი სხეულის ნაწილია, ვითარცა თქმულ არს: იყოს ორნი ერთხორც. დაე, ცოლის მანკიერებანი იყოს დაუთრგუნველი, შენთვის მაინც დიდი ჯილდოა განმზადებული ცათა შინა, ღვთის შიშის გამო ითმენ უამრავ უსიამოვნებას, რამეთუ იგი საკუთარი სხეულის ნაწილია". წმ. იოანე ოქროპირი ქმარს ურჩევს ცოლის მოსარჯულებლად შემდეგი ზომები მიიღოს: „შენს ცოლს, - ამბობს იგი, - უყვარს ფერუმარილი, მდიდრული სამოსელი, ჭორიკანაა და ენაჭარტალა, ღმერთმა დაგვიფაროს, რომ ყველა ეს მანკიერება ერთად იყოს თავმოყრილი ერთ ქალში, მეტ-ნაკლებად შეიძლება არსებობდეს, მაგრამ ჩვენ ასეთი ქალი წარმოგვიდგენია ავზნიანად და დაე, ქმარი ეცადოს მის გამოსწორებას. როგორ გამოასწოროს ასეთი ცოლი ქმარმა? იგი მიზანს მხოლოდ მაშინ მიაღწევს, თუკი თავიდანვე არ აუკრძალავს მას ყოველივე ამას და აკრძალვას აუცილებლად ყველაზე ნაკლები მანკიერებიდან დაიწყებს. თუკი ყველაზე დიდი ნაკლიდან დაიწყებს ცოლის გამოსწორებას უდიდეს წინააღმდეგობას წააწყდება. თავიდანვე ნუ აუკრძალავ სამკაულის ტარებას, - ამბობს იგი - ნელ-ნელა შეაჩვიე, რომ თანდათანობით უარყოს. არც ის დაგავიწყდეს, რომ ამგვარი აკრძალვა მოფერებით და სიყვარულით უნდა ხდებოდეს. შეახსენე ხშირ-ხშირად, რომ მისი გარეგნული აღკაზმულობა სხვების თვალში სასაცილოა. დაარწმუნე, რომ მისი ფერუმარილით შეთითხნილი სახე ხშირად მრისხანებაშიც კი გაგდებს და რომ ზოგჯერ ულამაზესი ქალებიც კი კარგავენ ეშხსა და ლაზათს ზედმეტი ფერუმარილისგან. არამც და არამც არაფერი დაგცდეს საშინელ სამსჯავროსა და სასუფეველზე (რამეთუ სულ წყლის ნაყვა იქნება შენი ლაპარაკი). დაარწმუნე, რომ შენს თვალში გაცილებით ლამაზია ბუნებრივი იერით, რაც ღმერთმა უბოძა, და არც სხვებს მოსდით თვალში მისი გათხიპნილი და შეღებილი სახე. თუკი ყოველივეს მრავალგზის უმეორებ სიბრაზით კი არა, სიყვარულით, მიზანს აუცილებლად მიაღწევ. დაბოლოს, ვერასოდეს იხილავ მის ფერუმარილით შეთითხნილ სახეს, წითლად შეღებულ ტუჩებს, წარბებს, მურით გამოკვეთილს. თუკი ამ მანკიერებებს აღმოფხვრი, ცოლს დაიმორჩილებ. იგი შენი ნება-სურვილისამებრ მოიქცევა ყველგან და ყოველთვის შენს მოსაწონ გადაწყვეტილებას მიიღებს. უზნეო და მოურჯულებელი ცოლის ნაცვლად მალე ერთგული და გამრჯე, მშრომელი დედაკაცი ამოგიდგება გვერდში.
ცოლზე გავლენა რომ განიმტკიცოს და სამუდამოდ შეინარჩუნოს, ქმარი ვალდებულია ქორწინების პირველი დღიდანვე შეუდგეს ცოლის აღზრდას, შემდგომ დღენიადაგ აკვირდებოდეს მის ქცევებს, ვიდრე მას სრულყოფილებას არ აზიარებს. წმ. იოანე ოქროპირი საზოგადოდ გვთავაზობს ამგვარი აღზრდის ნიმუშს: კეთილგონივრულად მოიქცევი თუ გარკვეული ხნის მანძილზე ეცდები თვალყური ადევნო ცოლს, შეისწავლო მისი ჩვევები, ხასიათი. ახლადგათხოვილი ყმაწვილი ქალი დაბნეულია, ჩუმი და მოკრძალებული, ქმრის ხათრი, რიდი, პატივისცემა და შიში აქვს. თანდათანობით შეაჩვიე შენი ნება-სურვილის უსიტყვოდ აღსრულებას. ელაპარაკე არა მბრძანებლური კილოთი, არამედ მოფერებით და დაყვავებით, რამეთუ ისე არაფერი მოქმედებს ადამიანზე, როგორც მორიდებითა და სიყვარულით მეგობრული რჩევა-დარიგების მიცემა. როგორ დაარწმუნებ მას შენს უსაზღვრო და უანგარო სიყვარულში? თუკი ეტყვი: „არაერთგზის მქონდა საშუალება მდიდარი, კეთილშობილი, დიდგვაროვანი ქალი შემერთო, მათ შენი თავი ვარჩიე, შენი კდემამოსილება, კეთილგონიერება, პატიოსნება. სხვათაშორის აღნიშნე, რომ გძულს ფუფუნება და ნუ გააგრძელებ ამაზე ბაასს, რომ უინტერესო და მოსაწყენი არ გახდე. უთხარი, რომ მდიდარი ქალი იმიტომ არ დანიშნე, რომ სიმდიდრე და ფუფუნება მსწრაფლწარმავალია, სულიერი სიმდიდრე კი წარუვალი და სულის სიმშვენიერე ოქროზე მეტად ბრწყინავს და ფასობს. ბრძენი, ზნეკეთილი, სათნო ქალწული მთელს ქვეყანაზე უძვირფასესი განძია. ამიტომ მიყვარხარ, მუხლს ვიყრი შენს წინაშე, გევედრები და აღგითქვამ, რომ ყველაფერს ვიღონებ, რათა მიწიერი ცხოვრება ღირსეულად განვვლოთ და მომავალი საუკუნო სუფევის ნათელი გვაბრწყინვებდეს. თუკი უფალმა ინება და სამუდამო ცხოვრებას ვეღირსეთ, მარადიული სიხარული აღავსებს ჩვენს გულებს. მიყვარხარ ძლიერ, თავდავიწყებით, დაე, უკანასკნელი გროშიც არ მებადოს, უკიდურესი გაჭირვება და უბედურება დამატყდება თავს, ყველაფერს ავიტან და გავუძლებ, ოღონდ შენ გიყვარდე. შვილებიც მეყვარება, როგორც შენი სიყვარულის ნაყოფი და შემდეგ წმინდა მათე მოციქულისა და მახარებლის სიტყვები უთხარ: „ღმერთს სურს, რომ ჩვენს შორის სიყვარული სუფევდეს", საღმრთო წერილიდანაც დაიმოწმე შემდეგი ადგილი: ამიტომ მიატოვებს კაცი თავის დედ-მამას და შეერთვის თავის ცოლს და იქნებიან ორივენი ერთ-ხორც. ეს სიტყვები ხომ ოქროსა და მარგალიტზე უფრო ძვირფასია შენი ცოლისათვის. ნურც იმის დარდი შეგაწუხებს, რომ ამ სიყვარულისა და ყურადღების წილ ცოლი გაგულგოროზდეს. მთელი გულით შეიყვარე და ისიც შეგიყვარებს უანგაროდ და თავდავიწყებით. თუ კარგად მოიქცა, შეაქე და წაახალისე, შეცდომებზე მიუთითე, შეცდომა ყმაწვილქალებს ხშირად მოსდით. შეეჩვიე მოირთოს იმ აღკაზმულობით, რომელიც უფალს უბოძებია, სხვა სამკაულს ნუ მოძებნის გარდა პატიოსნებისა და უმწიკვლოებისა. ლოცვებიც ერთად აღავლინეთ, ერთად იარეთ ეკლესიაში და საეკლესიო საკითხავები ოჯახურ წრეში გაარჩიეთ. არ მოგერიდოთ ერთმანეთს ჰკითხოთ თქვენთვის გაუგებარი ადგილების შესახებ. თუ მატერიალურ სიდუხჭირეს იგრძნობ, ხშირად გაიხსენე პეტრე მოციქულის ცხოვრება, რომელიც საუკეთესო მეუღლე იყო. აღნიშნე, თუ რა სიღარიბესა და გაჭირვებაში განვლო მთელი ცხოვრება, არც შიმშილი დაჰკლებია და არც წყურვილი, მაგრამ ცხოვრებაში ყველაზე საშიში რამ, ღვთისმგმობელობა და ღმერთის შეურაცხყოფა არასოდეს დასცდენია. თუკი წვეულების გადახდას მოიწადინებ, კეთილმორწმუნე და ღვთისმოშიში სტუმრები მოიპატიჟე, ვინც თქვენს ოჯახს ღვთის წყალობასა და მადლს მოუტანს და ერთიორად განამრავლებს სიკეთეს. ეცადე ცოლის გონებიდან თანდათან ამოძირკვო ცნებები: „ჩემი, შენი". უთხარ მკაცრად და სერიოზულად: მე არაფერი გამაჩნია საკუთარი, ყველაფერი შენ გეკუთვნის. მოფერებით როდია ნათქვამი ეს სიტყვები, არამედ მათში უდიდესი სიბრძნეა ჩადებული.
ამგვარად, შენ დააცხრობ მის სიბრაზეს, განდევნი მის სულში ჩაბუდებულ რისხვას. ესაუბრე უგულოდ კი არა, სიყვარულით, სითბოთი, პატივისცემით. თუკი შენ შეაქებ და პატივისცემითაც გაანებივრებ, არასოდეს ისურვებს სხვები აქებდნენ და ადიდებდნენ. ღვთის შიში შთაუნერგე და თავანკარა წყაროსავით იჩუხჩუხებს თქვენს ოჯახში ღვთის მადლი და წყალობა.
ქორწინების შემდგომ ჯვრისწერით შეუღლებულ ცოლ-ქმარს უფლება აქვს დაარღვიოს ან უარყოს ქორწინების წესით გათვალისწინებული მოთხოვნილებები. როდესაც პავლე მოციქული განმარტავს: „ქმარი ჯეროვან პატივს მიაგებდეს ცოლს და ასევე, ცოლი - ქმარს", წმ. იოანე ოქროპირი ამბობს: მოციქულმა ამად ბრძანა: „ჯეროვან სიყვარულს მიაგებდეს ცოლი ქმარს და ქმარი ცოლს, რომ ცოლ-ქმარს შორის არცერთი არ არის მთავარი, არამედ ერთი მეორის მონაა. ამიტომ თუკი დაინახავ მეძავს, რომელიც გხიბლავს და ცოდვის ჩასადენად გიბიძგებს, უთხარ: სხეული ჩემი, ჩემი როდია, არამედ ჩემს ცოლს ეკუთვნის. ეტყვის ცოლიც მისი სიწმინდის შემბღალავთ: ჩემი სხეული ჩემი როდია, არამედ ჩემი ქმრის". ძველი და ახალი აღთქმის სხვა ადგილიც ქმარს ანიჭებს უპირატესობას: „ქმრისაკენ გექნება ლტოლვა, ის კი იბატონებს შენზე" (დაბ. 3,16).
წმინდა პავლე მოციქულიც წერს: „ქმრებო, გიყვარდეთ თქვენი ცოლები, ხოლო ცოლს ეშინოდეს თავისი ქმრისა" (ეფეს. 5,25-33). აქ სხვა არაფერი იგულისხმება, გარდა ერთმმართველობისა. რატომ? რადგან იგი საუბრობს ცოლის სიწმინდეზე, ხოლო მეორე მხრივ, ქმარი როდი ფლობს საკუთარ სხეულს, არამედ ცოლი. თანაბარი უფლებები, არავითარი უპირატესობა, როგორც ვხედავთ. „ნუ განეშორებით ერთმანეთს, თუ არა დროებით, ურთიერთშეთანხმებით" (1 კორ. 7,5). ეს რაღაა? ნურც გადაუხვევს, - ამბობს იგი - ცოლი ქმრის ნება-სურვილის გარეშე და ქმარიც ცოლის გარეშე. რატომ? იმიტომ რომ ამგვარი თვითნებობიდან მომდინარეობს უდიდესი უბედურება, ვნებათაღელვანი, სიმრუშენი, ოჯახების ნგრევა და სამართლიანადაც ბრძანა: ნუცა განეშორებით, რამეთუ მეუღლეთაგან ერთ-ერთის შეუთანხმებლობა გამოიწვევს განშორებას, რასაც არავითარ შემთხვავში არ ექნება ადგილი მათი ურთიერთგაგებისა და ურთიერთშეთანხმების შემთხვევაში: იესო ქრისტე პავლე მოციქულის პირით გვეუბნება, რომ ცოლები არ უნდა მოშორდნენ ქმრებს, რომ ისინი არ დაშორდნენ ერთმანეთს. მაგრამ ზოგიერთი ცოლი განცალკევების მოყვარული, ტოვებს ქმარს. თითქოს ამას სჩადის ღვთისმოსაობის გამო, სინამდვილეში კი მემრუშეა.
ქმარი და ცოლი მოვალენი არიან ცოლქმრული ერთგულება სიცოცხლის უკანასკნელ დღემდე შეინარჩუნონ და უბიწოდ დაიცვან. წმ. იოანე ოქროპირი დანაშაულად რაცხს ცოლ-ქმრულ ღალატს და ამბობს: „რითი გაიმართლებ თავს? ნუ იტყვი, რომ ადამიანურ ბუნებას მიუძღვის ბრალი. ქორწინებაც ხომ იმიტომ არის დაწესებული, რომ ვნებათაღელვა დააოკო და ზღვარს არ გადასცდე? რამეთუ ღმერთი სიმშვიდისა და პატიოსნების დასაცავად ცოლს გიბოძებს, რათა ხორციელი ლტოლვა დააცხრო. შენ კი, უმადურო, უნდობლბას უცხადებ უფალს? ურცხვად არღვევ დადებულ აღთქმას, ხელს ჰკრავ ღვთისაგან ბოძებულ წყალობას. რად გაბნევს და გხიბლავს სხვა ქალის სახე და სილამაზე, რომელიც შენ არ გეკუთვნის? რად არღვევ ქორწინების აღთქმას? რად შეურაცხყოფ შენსავე სხეულს, ტაძარს ღვთისას. შენმა ცოლმა შენი გულისათვის მიატოვა საკუთარი დედ-მამა, ახლობლები, შენ მოგეკედლა. იგი მზადაა აიტანოს ყოველგვარი ტანჯვა, გასაჭირი, იზრუნოს შვილებზე, არ გაკლებთ სითბოს, ალერსს, მზრუნველობას. შენ კი ცხოვრების მეგზურს, ღვთისაგან ბოძებულ ჯილდოს ჯეროვან პატივს ვერ მიაგებ, შეურაცხყოფ სიწმინდეს, უმანკოებას, პატიოსნებას.
ამრიგად, ცოლიან კაცს სხვა ქალისაკენ არასოდეს არ უნდა გაექცეს თვალი. „უფალმა ქალის შეხედვა კი არ აუკრძალა კაცებს საერთოდ, - ამბობს იოანე ოქროპირი, - არამედ ნდომით და გულისთქმით. ამგვარი მზერა რომ არ ჰქონოდა მხედველობაში, მაშინ უბრალოდ იტყოდა: კაცმა ქალს შეხედა და იმრუშაო, არამედ ამბობს გარკვევით: „ვინც ნდომით შეხედა ქალს, უკვე იმრუშა მასთან საკუთარ გულში" (მათ. 5,28). როდესაც გხიბლავს სხვა ქალის სილამაზე, ამით შენს ცოლს შეურაცხყოფ, ამცირებ. მართალია, ხელით არ ეხები, მაგრამ თვალი გაცდუნებს და ეს საქციელი სამართლიანად მიჩნეულია კიდეც სიმრუშედ".
კაცს, რომელსაც სხვისი ცოლისადმი ნდომა აღეძვრის, წმ. იოანე ოქროპირი ურჩევს: „თუკი შეამჩნევ, რომ სხვისი ცოლისადმი გაუნელებელი ცეცხლი გწვავს და მოსვენებას გიკარგავს მასზე ფიქრი, საკუთარ ოჯახში ყოფნა გაუსაძლისი ხდება, ცოლის ხმაც, საქციელიც გაღიზიანებს, პავლე მოციქულის I ეპისტოლე გადაშალე კორინთელთა მიმართ და ხშირ-ხშირად იმეორე ეს სიტყვები: „სიძვის თავიდან ასაცილებლად ყველა კაცს თავისი ცოლი ჰყავდეს" (I კორ. 7,2).
ცოლთან კეთილგანწყობა და ურთიერთთანხმობა რომ შეინარჩუნოს, ყველა ქმარი ვალდებულია თავისი საქციელით თუ საუბრით ეჭვი არ აღუძრას და სულიერი სიმშვიდე არ დაურღვიოს. წმ. იოანე ოქროპირი ასე გვმოძღვრავს: განაგდე სიძვის დემონი, გაჰფანტე უნდობლობა. თუკი ცოლი მაინც ეჭვიანობს, ეცადე დაამშვიდო, ზიზღი და სიძულვილი არამც და არამც არ აგრძნობინო, რადგან მისი ეჭვიანობის მიზეზი შენი უსაზღვრო სიყვარულია. ეჭვიანობს იმიტომ, რომ უყვარხარ და გიფრთხილდება, რადგან შენი სხეული, რომელსაც იგი ფლობს, უდიდესი საგანძურია მისთვის. ქმარს უფლება არა აქვს ეჭვიანობის საბაბი მისცეს ცოლს. მიპასუხე - რატომ ხარ მეგობრებში მთელი დღის მანძილზე და საღამოს თუ გაგახსენდება ცოლი? მაშ სამართლიანი არაა თუკი ცოლი იეჭვიანებს? ჰოდა, კეთილი ინებე და დამსახურებული რისხვა და წყრომა აიტანე, მეგობრობა და მხურვალე სიყვარული აიძულებს ცოლს ასე მოიქცეს. შიშობს სხვა არ დაეპატრონოს ღვთისაგან მისთვის ბოძებულ სიმდიდრეს. წმ. იოანე ოქროპირი ცოლ-ქმარს ურჩევს სინაზე, ყურადღება, პატივისცემა გამოიჩინონ ერთმანეთის მიმართ, არ აჰყვნენ ავყია ჭორებს, წვრილმანებს, ნუ დაუწყებენ ერთმანეთს შემოწმებას, თვალყურის დევნებას, რათა თავქარიანობითა და უგუნურებით საფრთხე არ შეუქმნან თავიანთ ბედნიერებას და სიცოცხლე არ ჩაუშხამონ ერთმანეთს.
ცოლის უფლება-მოვალეობასა და დანიშნულებაზე წმ. იოანე ოქროპირი ასეთი აზრისაა: ცოლი დაწიდნულია ქმრისაგან, ვითარცა მისი ცხოვრების მეგზური, შვილების დედა, რათა გაუფრთხილდეს ოჯახს, კერას, ქმარს, დაიცვას სიწმინდე და პატიოსნება. მისი ვალია, მომჭირნედ გაუძღვეს ოჯახს, ქმართან ერთად გასწიოს მძიმე ჭაპანი სიცოცხლის ბოლომდე. ცოლის ვალია მორჩილებდეს ქმარს. წმ. იოანე ოქროპირი ასე განმარტავს პავლე მოციქულის სიტყვებს - „ცოლებო, დაემორჩილეთ თქვენს ქმრებს, როგორც უფალს" (ეფეს. 5,22), „ცოლი ისე უნდა მორჩილებდეს ქმარს, როგორც უფალს, რამეთუ ვინც ხელისუფალთ არ ემორჩილება ღმრთის ნებას ხშირად გარდახდება ხოლმე. ამგვარი დაუმორჩილებლობა უმძიმესი დანაშაულის ტოლფასია. ასეა დადგენილი ღვთისაგან. შემდგომ პავლე მოციქული ამბობს, რომ ქმარი ცოლის თავია, როგორც ქრისტეა თავი ეკლესიისა, ანუ ცოლ-ქმარი ერთად მორჩილებენ იესო ქრისტეს, შესაბამისად, ცოლები ქმრის მორჩილნი უნდა იყვნენ ვითარცა უფლისა".
ცოლ-ქმრულ დამოკიდებულებაში ცოლის მთავარ ღირსებას ქმრის თავდავიწყებით სიყვარული შეადგენს. წმ. იოანე ოქროპირი განმარტავს პავლე მოციქულის სიტყვებს და ამბობს: „ცოლები უნდა იყვნენ მოკრძალებულნი, პატიოსნები, ოჯახზე მზრუნველები, კეთილები. მეოჯახე ქალს ქმრის რიდი, სიყვარული და პატივისცემა აქვს, ხოლო ქმრის მოძულე ქალი ვერც ოჯახში დაამკვიდრებს სითბოსა და სიყვარულს, რადგან ყოველგვარ გაუგებრობას, აყალ-მაყალს მხოლოდ ქალის სიყვარული და სითბო ახშობს და თრგუნავს. თუკი წარმართი ქმარი შეხვდა, ქალის ვალია სწრაფად დაარწმუნოს იგი ქრისტეს მოძღვრების ჭეშმარიტებაში, ქრისტიანი კი უფრო მეტად გააკეთილშობილოს. ოჯახში დღენიადაგ იქნება სიმყუდროვე, სიმშვიდე. ოჯახის კეთილდღეობაზე გამუდმებით მზრუნველი ცოლი იქნება მორჩილი, კარგი დიასახლისი, გაუთვალისწინებელ ხარჯებს ააცდენს ქმარს, სამკაულებსა და ფუფუნების საგნებზე აი იოცნებებს.
მაგრამ ქმრის სიყვარული და პატივისცემა რომ დაიმსახუროს და მასზე გავლენა იქონიოს ცოლი მარტოოდენ სიტყვით კი არა, მთელი თავისი ცხოვრებით უნდა უმტკიცებდეს ქმარს, რომ უყვარს ყველაფერი კეთილი, სამართლიანი, ცდილობს მთელი თავისი შეგნებით და ცხოვრებით იყოს კეთილმორწმუნე. სიტყვებით იმდენად არა - ამბობს წმ. იოანე ოქროპირი - რამდენადაც საქმეებით შეუძლია ცოლს ქმრის გამოსწორება - როგორ? როდესაც ქმარი დაინახავს, რომ ცოლი მომთმენია, მორჩილია, არ ხიბლავს მდიდრული შესამოსელი და სამკაულები, თავგამოდებით იცავს ოჯახის დოვლათს, რაც აქვს იმითაც კმაყოფილია, არ სურს თვალმარგალიტი და ოქრო, თავდაჭერილი, გონიერი, მოსიყვარულე ცოლი ქმრისაგან სიყვარულს, თანადგომასა და ყურადღებას ითხოვს და ოჯახის მოსიყვარულე მეუღლე მოთმინებითა და კმაყოფილებით ისმენს ცოლის რჩევა-დარიგებებს.
რამდენადაც კეთილისმყოფელი გავლენა აქვს სათნო და გონიერი ცოლის სიტყვებს ქმრისათვის, იმდენად მომაკვდინებელია მისთვის ცოლის ღალატის მოულოდნელად გაგება. მთავარი დამნაშავე რასაკვირველია, ქმარია, რომელმაც სათანადო ყურადღება არ გამოიჩინა თავისი ცოლისადმი, ოჯახის გარეთ ეძებდა სითბოს, გართობას, სიამოვნებას, სიყვარულსა და შეუმჩნევლად, თანდათანობით გააღიზიანა, დააეჭვა ცოლი, დაანგრია ოჯახი. წმ. იოანე ოქროპირი ამხელს ფუფუნების მოყვარულ ცოლებს და ამბობს: სიმდიდრისა და ფუფუნებისაკენ სწრაფვა ეჭვიანობის, სიმრუშის თავი და თავია. ნაცვლად იმისა, რომ ცოლები უსიტყვოდ მიუხვდნენ ქმრებს გულისწადილს და ააცილონ ისინი მეძავებთან და მრუშებთან ურთიერთობას, შთაუნერგონ ზიზღი და სიძულვილი სიძვისადმი, ზოგჯერ ვერ იჩენენ სათანადო კეთილგონიერებას და სუსტი ქმრებიც საოცრად მალე ებმებიან ხოლმე მახეში. ზიზილ-პიპილებით მორთვა და პრანჭვა მეძავთა და მემრუშეთა საქმეა, სათნოება და ქველმოქმედება - კეთილგონიერ ცოლთა. ამიტომ ეცადე ქმარს სიამოვნება მიანიჭო იმ სამკაულით, რომელსაც მეძავებში ვერ იპოვის. მაშინ ქმარი იქნება მშვიდად და ღმერთიც არ მოაკლებს ასეთ ოჯახებს წყალობას და მადლს.
რა ბედნიერი იქნებოდნენ ოჯახები წმ. იოანე ოქროპირის ეს შეგონებები რომ ყურად ეღოთ და ზედმიწევნით აღესრულებინათ.
ქრისტიანულ ქორწინებაზე წმ. იოანე ოქროპირის შეხედულებების გაცნობის შემდგომ არ იქნებოდა ურიგო, ცოლ-ქმრული ყოფა-ცხოვრების სამი უმთავრესი საფუძველის - ოჯახური საზრუნავის, ოჯახური ბედნიერების, ოჯახური სითბოს შესახებ გვესაუბრა.
ოჯახური საზრუნავი. ყოველ ადამიანს, რაც უნდა ბედნიერი იყოს იგი თავის საფიქრალ-საზრუნავი გააჩნია. არავინაა თავისუფალი ამისგან, რადგან მომავლის რწმენით და იმედით ცხოვრობს, თუმცა არ იცის რა მოელის. საზრუნავიც იმისდა მიხედვით მატულობს, რაც უფრო მეტად ილტვის ადამიანი ბედნიერების მოსაპოვებლად.
ჩვეულებრივ ფიქრობენ ხოლმე, რომ ოჯახური საზრუნავი ყველაზე მძიმე ტვირთია ცხოვრებაში. ამ დროს ადამიანი ფიქრობს არა მარტო საკუთარ თავზე, არამედ ცოლზე, შვილზე, ნათესავ-მეგობრებზე, უფრთხილდება მათ ჯანმრთელობას. ამიტომ, დღეს ბევრი ოჯახის შექმნას თავს არიდებს ოჯახის რჩენის შიშის გამო და ამჯობინებს შემთხვევით კავშირებს, განსაკუთრებით ქალაქის მცხოვრებლები ესწრაფვიან ამგვარ ცხოვრებას, რადგან განცხრომასა და ფუფუნებას მიელტვიან.
ამგვარი აზრი ადამიანს უჩნდება ცხოვრებაზე მცდარი შეხედულებების გამო და ჭეშმარიტი ღვთისმოსაობის დეფიციტით.
მართალია, ოჯახური ყოფა-ცხოვრება საზრუნავს ამრავლებს, მაგრამ უამრავ რამეზე ფიქრი სრულიადაც არ არის უბედურება. უამრავი ფიქრი და დარდი, შიში და წინასწარი ფორიაქი უფრო მეტად დაუოჯახებელ, მარტოხელა ადამიანებს სჩვევიათ. ვინც ცოლქმრულ ცხოვრებას თავს არიდებს, აშინებს საფიქრალ-საზრუნავი, საშინელ ფიქრსა და დარდშია, სასოწარკვეთილებაშიც ვარდება, ამას მოსდევს ჯანმრთელობის შერყევა, მარტოობა. ეს ადამიანი მარტოა თავის პატარ-პატარა დარდებთან, თუ სიხარულთან, არ ჰყავს მოზიარე ჭირსა თუ ლხინში, უარს ამბობს სხვა სიყვარულით მინიჭებულ ბედნიერებაზე, ავადმყოფობის შემთხვევაში გვერდით არა ჰყავს ადამიანი, რომელიც გულითად დახმარებას აღმოუჩენს, დაბოლოს, მარტოობაში ატარებს სიბერის უკანასკნელ წლებს.
გათხოვილ ქალსა და დაოჯახებულ კაცს ღვთის შიში უფრო მეტი აქვთ, ვიდრე შინაბერასა და მარტოხელას. რაც უფრო მეტია საფიქრალ-საზრუნავი, უფრო მეტია ღვთისადმი შემწეობის თხოვნა. ვინც მხოლოდ თავის თავზე ზრუნავს, ის ეჩვევა საკუთარი თავის რწმენას და დამოუკიდებლობის შეგრძნებას. მაგრამ, როდესაც სიყვარულის უხილავი ძაფებით უკავშირდება მეორე ადამიანს, მისი გული ივსება სიყვარულით, სინაზით, რაც სათნოებისა და ქველმოქმედებისაკენ უბიძგებს, მარადიულობისა და უკვდავების იმედითა და რწმენით მსჭვალავს. ვისაც სწამს ღმერთი და სასუფეველი ცათა, იესო ქრისტეს მცნებათა აღსრულების გზით მიემართება. განა შეიძლება იგი უბედური იყოს? არც შიში დაეუფლება, რამეთუ უფალი შეეწევა და იხსნის.
უზრუნველი ადამიანი დედამიწის ზურგზე არ არსებობს. საზრუნავი სოცოცხლის საწინდარია. ვისაც საფიქრალი არა აქვს, მას არც სურვილები გააჩნია. ცოცხალ ადამიანს სურვილსა და მისწრაფებებს რა გამოულევს. კარგია, როცა კეთილი მიზნები და მისწრაფებები გვამოძრავებს, რადგან უკეთეს ცხოვრებას მიველტვით. ბედნიერია ადამაინი, რომელიც კეთილგონივრულად ცხოვრობს შინაგანად. სულიერ სიხარულს მას სათნოებათა ქმნა და ქველმოქმედება ანიჭებს.
საზრუნავს ოჯახისათვის ბედნიერება მოაქვს. ადამიანი, რომელსაც დიდი წინააღმდეგობების გადალახვა უხდება მიზნის მისაღწევად, უდიდეს სიხარულსა და ბედნიერებას განიცდის, როდესაც ნატვრას აისრულებს. ბედნიერება დაუმსახურებელი, ოფლისა და გარჯის გარეშე მოპოვებული, ვერავითარ სიხარულს ვერ განაცდევინებს ადამიანს. საკუთარი შრომისა და გარჯის ნაყოფი კი უტკბილესი და უგემრიელესია. რადგან მოპოვებული წარმატება საკუთარი ძალის რწმენას გვმატებს და საკუთარი თავისადმი პატივისცემის გრძნობებით გვსჭვალავს. ჩვენი შემოქმედების ნაყოფიც გვიყვარს, რამეთუ ჩვენ შევქმენით და სული შთავბერეთ. განა ასეთი სიყვარული არა აქვს ყოვლისმპყრობელ უფალს თავისი ქმნილებებისადმი?
ამრიგად, რაც უფრო მეტია ოჯახური საზრუნავი, მით მეტად ვცდილობთ ოჯახის წევრებს ავარიდოთ ესა თუ ის საფრთხე და მოსალოდნელი უბედურება. რაც უფრო ხშირად საჭიროებს ოჯახი ჩვენს რჩევა-დარიგებებს, მით უფრო სისხლსავსე ცხოვრებით ვცხოვრობთ, რამეთუ ჩვენი საქმენი და სიტყვები ხილული მოწმეები არიან ჩვენივე ძალისხმევისა თუ ნიჭისა. ათასი წვრილმანი, გარეშე თვალისათვის შეუმჩნეველი, ჩვენ გამოუთქმელ სიხარულს გვანიჭებს და ღრმად გვაგრძნობინებს, რომ ოჯახურ ფუსფუსს ჭეშმარიტი ოჯახური ბედნიერება მოაქვს.
როდესაც იესო ქრისტე გვმოძღვრავს ხვალინდელ დღეზე ნუ ზრუნავთ, იგი უმოქმედობისა და სიზარმაცისაკენ როდი მოგვიწოდებს. მან თავისი ცხოვრებით და ჯვარცმით თვალი აგვიხილა და დაგვანახა, თუ რა ძალა აქვს ადამიანის სიყვარულს. იგი საკუთარი სისხლის ფასად კაცობრიობის მხსნელად და ქომაგად მოევლინა, წინ აღუდგა ყოველგვარ ფუჭ, ამაო ფუსფუსსა და გარჯას, ზარ-ზეიმებსა და თავაშვებულ ცხოვრებას. პავლე მოციქული ბრძანებს: „რადგან მადლით ხართ გამოხსნილი რწმენის წყალობით და ეს თქვენგან კი არ არის, არამედ ნიჭია ღმერთისა: არა საქმეთაგან რათა არავინ იქადოს, რადგანაც მისი ქმნილებანი ვართ, კეთილ საქმეთათვის შექმნილნი ქრისტე იესოში, საქმეთათვის, რომელნიც წინასწარ დაგვიწესა ღმერთმა, რომ მასში ვიარებოდეთ (ეფეს. 2,8-10). ილოცე და იშრომე - ძველთაძველი საღმრთო სჯულია, და ოფლითა შენითა მოიმუშაკე პური შენი არსობისა.