წმ. ეპისკოპოსი გაბრიელი (ქიქოძე)
ცდისეული ფსიქოლოგიის საფუძვლები
წინასიტყვაობა
პირველი განყოფილება
ადამიანის სულის ყოფიერების, თვისებების და მოქმედების შესახებ
თავი პირველი
შემგრძნები და მამოძრვებელი საწყისების შესახებ ადამიანში
§1. თავის შინაარსი
ა) შეგრძნება
§2. მხედველობის შესახებ
§3. ფსიქოლოგიური საკითხი
§4. სმენის შესახებ
§5. კვლავ ფსიქოლოგიური საკითხი
§6. სუნის შესახებ
§7. გემოს შესახებ
§8. შეხების გრძნობის შესახებ
§9. იმის შესახებ, რომ ადამიანი ყეელაფერს გრძნობს არა საკუთარი თავის გარეთ, როგორც ეს მას ეჩვენება, არამედ თავისთავში
§10. ფიზიოლოგიური ფაქტები, რომლებიც ამტკიცებენ წინა პარაგრაფის დებულებას
§11. ნერვული სისტემის აღწერილობა
§12. ნერვების აგებულება
§13. უნდა ვცადოთ თუ არა მგრძნობიარე საწყისად თვითონ ტვინი?
§14. საწინააღმდეგო მოსაზრება
§15. რა არის შეგრძნების საწყისი
ბ) მოძრაობის შესახებ
§16. მთავარ მამოძრავებელ ორგანოთა ფიზიოლოგიური აღწერა
§17. მოძრაობის დამოკიდებულება ტვინისაგან
§18. სად არის მოთავსებული მამოძრავებელი საწყისი
§19. მგრძნობიარე და მოაზროვნე საწყისთა იგივეობის შესახებ
§20. ლიბიხის მოწმობა
§21. შენიშვნა ადამიანის სამწევროვანი აღნაგობის შესახებ
§22. ციტატები ბ-ნ ჟემჩუჟნიკოვის ფიზიოლოგიიდან
§23. რა არის სიცოცხლე?
§24. აქვთ თუ არა ცხოველებს სული?
§25. შეგრძნებები არ უნდა ავურიოთ გულის გრძნობებში
§26. პირველი თავის დასკვნა
თავი მეორე
სულიერ უნართა ანალიზი
§27. თავის შინაარსი
§28. სულის უნართა დაყოფა
§29. ძირითადი სულიერი ძალის ანუ უნარის შესახებ
ა) შემეცნებითი უნარების შესახებ
§30. ყურადღება
§31. შედარება ანუ მსჯელობა
§32. განაზრება
§33. წარმოსახვა
§34. დასკვნა
§35. მეხსიერება
§36. ცნება
ბ) მოქმედებისეული უნარების ანუ ძალების შესახებ
§37. გასაჭირი
38. მოუსვენრობა
§39. სურვილი
§40. ვნებები
§41. იმედი
§42. ნება ანუ ნდომა
§43. თვითონ საქმე ანუ მოქმედება
§44. აზრი
§45. ცნობიერება და თვითცნობიერება
§46. ზნეობრივი თვითცნობიერება
§47. როგორ განსაზღვრაეენ თვითცნობიერებას სხვა ფსიქოლოგები
§48. შეიძლება თუ არა სულის უნარები დავყოთ დაბალ და მაღალ უნარებად?
თავი მესამე
შემეცნების შესახებ
§49. თავის შინაარსი
§50. შეგრძნებათა უფრო დეტალური ანალიზი
§51. თვითონ მოვლენებთან ჩვენი შეგრძნებების მიმართების შესახებ
§52. შეგრძნებების ასეთი ახსნის საწინააღმდეგო აზრები
§53. გრძნობადი დაკვირვებისა და განხილვის ახალი თეორია
§54. რას იძენს ადამიანი შეგრძნებების საშუალებით?
§55. რას ვიგებთ შეხების საშუალებით?
§56. წინა პარაგრაფიდან გამომდინარე შედეგები
§57. რას იგებს სული გემოსა და ყნოსვის საშუალებით?
§58. იმის შესახებ, თუ რა შთაბეჭდილებებსა და შეგრძნებებს წარმოშობს სულში მხედველობის ორგანო
§59. რას იგებს სული სმენის გზით?
§60. ყველა გრძნობის ერთობლივი მოქმედების შესახებ
§61. ამ შეგრძნებათა დიდი მნიშვნელობის შესახებ
§62. ყველა მსჯელობა თავისი არსებით წარმოდგენის იგივეობრივია
§63. წარმოდგენებისა და მსჯელობების ურთიერთმიმართების შესახებ
§64. განყენების შესახებ
§65. კლასიფიკაცია
§66. რაშია ზოგიერთი ჭკუასუსტი და შეშლილი ადამიანის ნაკლი?
§67. რა არის გონებამახვილობა
§68. გონების მოქმედების შესახებ
§69. ცნებები
§70. სუბსტანციების შესახებ
§71. ცნება უმაღლესი არსების შესახებ
§72. მოკლე შენიშვნა მიმართებების ცნებათა შესახებ
§73. რა მონაწილეობას იღებენ აზროვნებაში მეხსიერება და წარმოსახვა?
§74. წარმოსახვის მოქმედების შესახებ
ბ) იდეათა ასოციაციის შესახებ
§75. იდეათა ასოციაციის განსაზღვრა და გავლენა აზროვნებაზე
§76. იდეათა ასოციაციის წარმომქმნელი მიზეზები
§77. იდეათა ასოციაცია წარმოქმნის სიმპათიათა და ანტიპატიათა უდიდეს ნაწილს
§78. სიზმრები ნაწილობრივ წარმოქმნილია იდეათა ასოციაციისაგან
§79. ასოციაციის მონაწილეობა აზროვნებაში
§80. ცრუ შეხედულებათა და ცრურწმენათა დიდი ნაწილი იდეების ასოციაციაზეა დამოკიდებული
§81. იდეათა ასოციაციის გავლენა ჩვენს ქცევაზე
გ) აზროვნების ძირითადი კანონების შესახებ ანუ ლოგიკის ფსიქოლოგიური საფუძვლები
§82. რა არის აზროვნება საერთოდ?
§83. რატომ აზროვნებენ ადამიანები ერთნაირი კანონების მიხედვით?
§84. საიდან იძენს ადამიანი ცოდნას?
§85. კანტის მოძღვრება ცოდნის წარმოშობის შესახებ
§86. ამ მოძღვრების განხილვა
§87. საიდან მომდინარეობს ზოგიერთი მსჯელობის საყოველთაობა და აუცილებლობა
§88. საყოველთაობა და აუცილებლობა ახასიათებთ მხოლოდ იგივეობრივ წინადადებებს
§89. არის თუ არა განსხვავება სინთეზურსა და ანალიზურ მსჯელობათა შორის?
§90. როგორ სურდათ განესხვავებინათ ეს მსჯელობები?
§91. შეიძლება თუ არა მათემატიკურ მსჯელობებს სინთეზური ვუწოდოთ?
§92. რა მეთოდით იძენს სული ცოდნას?
§93. მათემატიკური აქსიომების მნიშვნელობა
§94. სწორი აზროვნების უმაღლესი კანონის შესახებ
თავი მეოთხე
სულიერი მდგომარეობების შესახებ
§95. თავის შინაარსი, მისა კავშირი წინარე შინაარსთან და დაყოფა
ა) სულის სასიამოვნო და უსიამოვნო მდგომარეობათა შესახებ
§96. ყველა სულიერი მდგომარეობის საერთო წყარო
§97. სასიამოვნოსა და უსიამოვნოს შესახებ საერთოდ
§98. სიხარული და მწუხარება
§99. სიხარულისა და მწუხარების გარეგანი ნიშნების შესახებ
§100. შური
§101. იმედი და სასოწარკვეთილება
§102. შიში და მამაცობა
§103. რისხვა მისი ყველა ხარისხით
§104. ამპარტავნობა
§105. ზიზღი
§106. სირცხვილი
§107. გაკვირვების შესახებ
ბ) ვნებათა შესახებ
§108. ვნებათა განსაზღვრება და განსხვავება სხვა სულიერ მდგომარეობათაგან
§109. სიყვარული
§110. რომელ კერძო ვნებებს ბადებს სიყვარული
§111. ეჭვიანობა
§112. სიძულვილი
§113. ღორმუცელობა და ლოთობა
§114. თამაშთმოყვარეობა
§115. სანახაობათმოყვარეობა
§116. ანგარება
§117. ავხორცობა
§118. პატივმოყვარეობა
§119. შენიშვნები სხვა ვნებათა შესახებ
§120. ვნებები გულისხმობენ მათ ჩვევას
გ) ზოგიერთი ზოგადი შენიშვნა სულიერი მდგომარეობების შესახებ
§121. რა არის ყველა სულიერი მდგომარეობის არსება?
§122. ადამიანზე სულიერ მდგომარეობათა გავლენის შესახებ
§123. ზოგიერთი სულიერი მდგომარეობის შედეგები
§124. ადამიანში სულიერი მდგომარეობის საწყისის შესახებ
§125. მშვენიერი საგნებით ტკბობის შესახებ
§126. უანგარო გრძნობების შესახებ
თავი მეხუთე
რელიგიური გრძნობების შესახებ
§127. თავის შინაარსი
§128. რელიგიური სიხარული
§129. რელიგიური მწუხარება
§130. ლოცვის გრძნობის შესახებ
§131. გულმოწყალეობა
§132. რელიგიური სიყვარული
§133. ქრისტიანული ეჭვიანობა
§134. ბიწიერება და სათნოება ფსიქოლოგიური მოვლენებია
§135. შინაგანი ბრძოლის შესახებ
§136. განსაკუთრებით ვისთვისაა საჭირო ამ ბრძოლის შესწავლა
§137. იმის შესახებ, თუ რაოდენ აუცილებელია შევაჩვიოთ თავი რელიგიურ გრძნობებს
§138. კიდევ რა აიხსნება სიკეთესთან სულის ამ შეჩვევით
§139. დასკვნა
თავი მეექვსე
ნების მოქმედების შესახებ
§140. თავის შინაარსი და კავშირი წინა თავებთან
§141. თავისუფლების ცნების განსაზღვრება
§142. მოქმედების მოტივების შესახებ
§143. ნების მოტივებისა და მოქმედებათა კავშირის შესახებ
§144. შინაგანი ბრძოლა - თავისუფლების საბუთი
§145. უმაღლესი თავისუფლების შესახებ
მეორე განყოფილება
სულისა და სხეულის ერთად ყოფნის შესახებ
თავი მეშვიდე
სულისა და მისი ორგანიზმის ურთიერთდამოკიდებულების შესახებ
§146. თავის შინაარსი
§147. როდისაა შესაძლებელი სულისა და ორგანიზმის ურთიერთდამოკიდებულებაზე დაკვირვება
§148. ამ მოძღვრების განხილვა
§149. ასეთი მოძღვრების საფუძვლის შესახებ
§150. საიდან წარმოიშვა ასეთი უცნაური შეხედულებები?
§151. სულისა და ორგანიზმის ურთიერთდამოკიდებულების არსი
§152. ადამიანის უნართა თანდათანობითი წარმოქმნის შესახებ
თავი მერვე
ნერვული და სხვა სისტემების დამოკიდებულების შესახებ სულიერ ცხოვრებასთან
§153. თავის შინაარსი და დაყოფა
ა) სულთან ნერვული სისტემის დამოკიდებულება
§154. ამ დამოკიდებულების არსი
§155. ნერვების მოქმედების გვარობა
§156. რას ნიშნავს სინამდვილეში არაცნობიერი აზროვნება?
§157. საერთო მგრძნობელობის შესახებ
§158. საკუთრივ თავის ტვინის მოქმედების შესახებ
§159. შენიშვნები სულის არსის შესახებ
§160. ტვინის ნაწილთა მნიშვნელობა
§161. ტვინის ნაწილების ამ აღწერის შედეგები
§162. სულიერ ავადმყოფთა როგორც ნერვული სისტემის მოშლილობის შედეგის შესახებ
§163. თვალისა და მხედველობის მნიშვნელობის შესახებ სულთან მიმართებაში
§164. სმენისა და ბგერების მნიშვნელობის შესახებ
ბ) წარმოდგენებზე სხგა ორგანულ სისტემათა გავლენის შესახებ
§165. ამ გავლენის საფუძველი
§166. ამ დამოკიდებულების დამამტკიცებელი მაგალითები ზოოლოგიიდან
§167. სულზე სისტემების ზემოქმედების ზოგიერთი სხვა საბუთი
§168. სისხლის მიმოქცევის გავლენა გონებრივ მოქმედებაზე
§169. ფიზიოლოგიური ფაქტები, რომლებიც ამას ამტკიცებენ
§170. საჭმლის მომნელებელი სისტემის გავლენა გონებრივ მოქმედებაზე
§171. რა გავლენას ახდენს გონებრივ მოქმედებაზე სხვა ორგანული სისტემები, როგორიცაა სუნთქვის, ლიმფური, გამოყოფის და სხვა
თავი მეცხრე
ტემპერამენტისა და ხასიათის შესახებ
§172. თავის შინაარსი
§173. განსხვავება ტემპერამენტსა და ხასიათს შორის
1. ტემპერამენტი
§174. ტემპერამენტის მთავარი სახეების შესახებ
ა) კუნთოვანი სისტემის გაელენა ტემპერამენტზე
§175. ფიზიოლოგიური შენიშვნები ძვლოვანი სისტემის აღნაგობისა და დანიშნულების შესახებ
§176. რა მდგომარეობას წარმოქმნის სულში კუნთური მოქმედება
§177. კუნთური მოძრაობა, როგორც სულიერი მდგომარეობის გამოხატულება
ბ) სისხლის მიმოქცევის სისტემის გავლენა ტემპერამენტზე
§178. წინასწარი დებულებები
§179. რატომ იწვევს სისხლის მიმოქცევა სულიერ განწყობილებას?
გ) საჭმლის მონელების სისტემის გავლენა ტემპერამენტზე
§180. საჭმლის მონელების სისტემის საერთო მნიშვნელობა
§181. ფიზიოლოგიური ფაქტები
დ) სასუნთქი სისტემის გავლენა ტემპერამენტზე
§182. სუნთქვის მნიშვნელობა ორგანიზმისათვის და მისი ასახვა სულში
§183. ამ ურთიერთობების უფრო ღრმა ფიზიოლოგიური გამოკვლევა
ე) ლიმფური სისტემის კავშირი ტემპერამენტთან
§184. ამ კავშირის საფუძველი
§185. ზემოთქმულის ფიზიოლოგიური დასაბუთება
ვ) გამოყოფის სისტემის მნიშვნელობა
§186. გამოყოფის ფიზიოლოგიური მნიშვნელობა
§187. ზემოთქმულის დასაბუთება
§188. ტემპერამენტი საკუთრივ სულის თვისებაა
2. ხასიათის შესახებ
§189. ხასიათის განსაზღვრა
§190. რაზეა დამოკიდებული ხასიათების სხვადასხვაობა?
§191. კლიმატის გავლენა ხასიათის ჩამოყალიბებაზე
§192. აღზრდის გავლენა ხასიათის ჩამოყალიბებაზე
§193. რელიგიის გავლენა ხასიათზე
§194. მართვის წესისა და სამოქალაქო წყობის გავლენა ხასიათზე
§195. თანშობილია ადამიანისათვის ხასიათი და ტემპერამენტი
§196. თავის დასკვნა
თავი მეათე (დამატებითი)
რამდენიმე სიტყვა სულის უკვდავების შესახებ
§197. სულის უკვდავების ძირითადი საბუთები
§198. სული არსებაა, რომელიც განუწყვეტლივ მიდის სრულყოფისაკენ
§199. ზნეობრივი საბუთი
§200. ადამიანის მნიშვნელობის შესახებ
შენიშვნები
რუსულიდან თარგმნეს: ო. ტაბიძემ, თ. ბუაჩიძემ, ვ. გოგობერიშვილმა